"Pan Samochodzik i zagadki Fromborka" - wyprawy
Rozgrywa się tu jeden z najbardziej emocjonujących pościgów. Wehikuł goni forda mustanga na starej, poniemieckiej autostradzie Elbląg-Królewiec:
„Zapiszczały opony, gdy mustang zawrócił spod stacji i popędził drogą do Fromborka, a potem znowu piszcząc oponami skręcił na szosę w kierunku elbląskiej autostrady. (...) Szosa na Wierzno jest wąska, wysadzana drzewami. (...) Oto zbliżyliśmy się do elbląskiej autostrady, na która dużą okolnicą wjechał czerwony mustang i ku naszemu zdziwieniu pomknął w stronę radzieckiej granicy.
I tu o autostradzie słów kilka, niezbędnych dla wyjaśnienia całej akcji.
Niemcy zaprojektowali budowę ogromnej, dwustrumiennej autostrady, łączącej Elbląg z Królewcem. Zrealizowano jednak tylko jeden odcinek tego projektu, i to częściowo. Autostrada posiada jeden betonowy strumień, budowę drugiego zarzucono.
Jak każda autostrada, tak i ta nie ma żadnego skrzyżowania, wszystkie przecinające ją drogi prowadzą albo pod nią, albo nad nią przez specjalnie zbudowane wiadukty i mosty. Z bocznych dróg wyjeżdża się okólnicami, co zwiększa widoczność i pozwala bezpiecznie włączyć się do ruchu na autostradzie, na której można rozwijać duża szybkość.
Ale autostrada Elbląg-Królewiec jest dzisiaj zupełnie martwa, albowiem wraz z podziałem Prus miedzy Polskę i Związek Radziecki straciła swoje znaczenie komunikacyjne i militarne. Jest ona niepotrzebna w naszej sieci dróg, gdyż przecina ją granica państwowa. Przejścia graniczne są w zupełnie innych miejscach, ludność korzysta z dróg bocznych, bardziej przydatnych, bo łączących wsie i osiedla.”
Tyle opis książkowy. Akcja powieści toczyła się tak blisko tej autostrady, że autor nie mógł oprzeć się pokusie widowiskowego, szybkiego pościgu, gdzie wehikuł mógł zaprezentować w pełni swoje zalety. Jednak w rzeczywistości pościg ten byłby niemożliwy... Otóż autostrada ta przez całe lata była nieprzejezdna. Co prawda w starym atlasie samochodowym z 1958 roku jest ona pięknie wrysowana, ale w atlasie z 1996 widać, że na tym odcinku są cztery przerwy! Brakuje bowiem mostów wysadzonych w 1945 roku przez cofających się Niemców. A dokładnie były to: most nad rzeką Pasłęk (w Wielewie), most nad rzeką Młynówką (Wielewo/Szyleny), wiadukt nad drogą (Szyleny) - to na początkowym odcinku, gdzie odbywa się pościg i most nad rzeką Omazą (wieś Grzechotki), tuż przed granicą, gdzie pościg się kończy. Nienacki pościg umieścił więc nieszczęśliwie akurat na tym nieprzejezdnym fragmencie drogi. Co więcej Pan Samochodzik wjeżdża na autostradę w okolicy wsi Wierzno, tam nie ma jednak węzła, a jedynie wiadukt. [© Jacek Raczkowski]
Restauracja w Pasłęku, w której Cagliostro pokazywał sztuczki nazywa się obecnie "Boston" i znajduje się na ulicy Chrobrego, dokładnie na skrzyżowaniu, skąd na wprost jedzie się do zamku. Jest w tym miejscu od kilkudziesięciu lat, zmieniła się nazwa i wystrój, ale lokalizacja ciągle ta sama. [© Robert Cytrycki]
W rozdziale XI można przeczytać: „A po obiedzie, przez dwie godziny, tak samo krążyłem po wzgórzu katedralnym w towarzystwie historyka, pana S., zawzięcie dyskutując o obserwatoriach Mikołaja Kopernika.” Po tym inicjałem kryje się dr Jerzy Sikorski, autor książki "Prywatne życie Mikołaja Kopernika". Jej pierwsze wydanie (z... Pojezierza) pochodzi z roku 1973, a więc już po "Zagadkach Fromborka". M.in. hipoteza dotycząca lokalizacji grobu Kopernika pochodzi właśnie od dr Sikorskiego.
A oto wybrane z działu FanKlub opisy wypraw śladami bohaterów "Zagadkami Fromborka":
- Frombork i okolice ("Zagadki Fromborka"), Andrzej Kowalski [2002].
- Frombork i okolice ("Zagadki Fromborka"), Łukasz Anaczkowski [2009].